Palet ürünlerin bir forklift yada pallet-jack ile taşınmaları esnasında düzgün ve istifli bir şekilde taşınmalarını sağlayan bir paketleme elemanıdır.
Paletlerin büyük bir çoğunluğu ağaçtan yapılsa da plastik, metal ve kağıt da palet yapımında kullanılmaktadır. Palet yapımında kullanılan her materyalin diğerlerine göre avantajı ve dezavantajı vardır.
Taşımacılıkta konteyner kullanımın yaygınlaşmasıyla palet kullanımı da artmıstır. Konteynerlerin düz ve temiz yüzeyleri içerilerinde palet hareketlerini mümkün kılmaktadır. Çoğu palet 1,000 kg (yaklaşık 2,000 lb) yükü kolayca taşıayabilmektedir. Bugün dünya genelinde her yıl 500 milyon yeni palet yapılmakta, sadece Amerika Birleşik Devtletler’nde yılda 2 milyara yakın palet kullanılmaktadır.
Palet ebatlarıyla ilgili evrensel olarak kabul edilmiş bir standart bulunmamakltadır. Şirketler ve kuruluşlar ihtiyaçları doğrultusunda yüzlerce değişik ebatta palet üretmekte ve kullanmaktadır. Herhangi bir standard olmasa da çoğunlukla kullanılan ve endüstri –geneli olarak alınabilecek palet ebatları da bulunmaktadır. Aşağıda bubnların en yaygın kullanımda olanlarını bulabilirsiniz.
ISO paletler
The International Organization for Standardization (ISO) altı farklı palet boyutu belirlemiştir. Bunların detayı ISO Standard 6780 numaralı standard dökümanında bulanabilir.
Ebatlar, mm (E x B) |
Ebatlar, in (E x B) |
ISO konteynerde yer kaybı |
Yoğunlukla kullanıldığı bölge |
1219 × 1016 |
48.00 × 40.00 |
3.7% |
Kuzey Amerika |
1000 × 1200 |
39.37 × 47.24 |
6.7% |
Avrupa, Asya; (48x40" a benzer) |
1165 × 1165 |
44.88 × 44.88 |
8.1% |
Avusturalya |
1067 × 1067 |
42.00 × 42.00 |
11.5% |
Kuzey Amerika, Avrupa, Asya |
1100 × 1100 |
43.30 × 43.30 |
14% |
Asya |
800 × 1200 |
31.50 × 47.24 |
15.2% |
Avrupa; pek çok kapıdan geçebilir |
Avrupa palet ölçüleri (EURO palet)
Avrupa’da EURO palet (CEN palet olarak da bilinir) pek çok endüstride yaygın olarak kullanılmaktadır. Ölçüleri 800 mm X 120 mm dir. EURO palet üreticilerinin European Pallet Association (EPAL: Avrupa Palet Üreticileri Birliği) tarafında onaylanmış olması gerekmektedir. EPAL palet üretimiyle ilgili kullanılacak ağaç cinsinden çivi tipine kadar pek çok detayı belirler ve üreticilerin bunlara uymasını sağlar. Öoklukla kullanılan dört EURO palet ebatları şöyledir:
EURO palet tipi |
Ebatlar, mm (E x B) |
ISO palet alternatifi |
EUR, EUR 1 |
800 × 1200 |
ISO1, EUR ile aynı ebat |
EUR 2 |
1200 × 1000 |
ISO2 |
EUR 3 |
1000 × 1200 |
|
EUR 6 |
800 × 600 |
ISO0, EUR paletin yarısı ebadında |
|
600 × 400 |
EUR paletin dörtte biri ebadında |
|
400 × 300 |
EUR paletin sekizde biri ebadında |
Bitki Sağlığı Uyumluluğu
International Plant Protection Convention (IPPC: Uluslararası Bitki Koruma Anlaşması) gereğince ulslararası sınırlar ötesi taşıması yapılan paletlerin istilacı böcek ve bitki hastalıklarını taşıma potansiyelinin bulunmaması gerekir. Bu paletlerle ilgili standartlar ISPM 15 adlı standart ile belirlenmiştir. Bu standarda uygunluk “böcek mühürü” olarak da bilinen (aşağıda resmi bulunan) mühür ile belirtilmektedir.
Doğal, işlem görmemiş ağaçtan yapılan paletler ISPM 15 standardına uygun değildir. Bu standarda uygun olabilmeleri için paletlerin onaylı bir organ denetiminde aşağıdaki işlemlerden birine tabi tutulmaları gerekir.
Çelik, alüminyum, plastik, işlenmiş orman ürünleri (sunta gibi), yada kağıt gibi ağaç dışı malzemelerden yapılmış paletlerde IPPC uyum zorunluluğu bulunmamaktadır.